ΔΕΥΤΈΡΑ, 16 ΜΑΪ́ΟΥ 2016
Συνάντηση συλλογικοτήτων της Βόρειας Ελλάδας με θέμα τη διαχείριση των αποβλήτων, πραγματοποιήθηκε την Κυριακή 15 Μαΐου 2016, στο Πολιτιστικό Κέντρο Τούμπας, Θεσσαλονίκη. Το κάλεσμα στη συνάντηση είχε απευθύνει η ΠΡΩΣΥΝΑΤ και 15 συλλογικότητες της Βόρειας Ελλάδας και υποστήριζαν 8 αυτοδιοικητικά σχήματα. Συνολικά, συμμετείχαν στη συνάντηση 40 συλλογικότητες και αυτοδιοικητικά σχήματα της Βόρειας Ελλάδας.
Η συζήτηση περιστράφηκε γύρω από τα νέα πεδία των παρεμβάσεων στον τομέα της διαχείρισης των αποβλήτων και εστιάστηκε στις εξελίξεις στις τρεις περιφέρειες της Βόρειας Ελλάδας, όπου τα πράγματα δε διαγράφονται ευνοϊκά: με την υπογραφή σύμβασης ΣΔΙΤ στη Δυτική Μακεδονία, με το υπερ-συγκεντρωτικό μοντέλο διαχείρισης στην Κ. Μακεδονία, με επίκεντρο τη Βορειο – Δυτική Θεσσαλονίκη και τη Μαυροράχη και με μια αμφιλεγόμενη αναπροσαρμογή του σχεδιασμού στην Αν. Μακεδονία και τη Θράκη.
Τα βασικά σημεία της πολύ ενδιαφέρουσας συζήτησης που έγινε αποτυπώνονται στο ψήφισμα, που εγκρίθηκε στο τέλος της συνάντησης και παρατίθεται στη συνέχεια.
Ψήφισμα
Όσοι ανταποκριθήκαμε στο κάλεσμα των συλλογικοτήτων της Βόρειας Ελλάδας και όσοι συνυπογράφουμε, εκφράζουμε την έντονη ανησυχία μας τόσο για τη δραματική κατάσταση που επικρατεί στις περιφέρειες της Βόρειας Ελλάδας, στον τομέα της διαχείρισης των αστικών απορριμμάτων και γενικότερα των αποβλήτων, όσο και για τις λύσεις που φαίνεται ότι δρομολογούνται. Η υπογραφή της σύμβασης ΣΔΙΤ στη Δυτική Μακεδονία, ο συγκεντρωτικός σχεδιασμός, με επίκεντρο την εγκατάσταση της Μαυροράχης, στη Κεντρική Μακεδονία και οι αμφισημίες του νέου σχεδιασμού στην Ανατολική Μακεδονία και Θράκη συνιστούν σημαντικές αρνητικές εξελίξεις. Δημιουργούν τις προϋποθέσεις να αναιρεθούν τα όποια βήματα έχουν γίνει στην κατεύθυνση της αποκεντρωμένης διαχείρισης, ευνοούν λύσεις που θα οδηγήσουν σε εκτεταμένες ιδιωτικοποιήσεις, με πολιορκητικό κριό τις συμβάσεις ΣΔΙΤ και θα επαναφέρουν σενάρια καύσης των αποβλήτων ή των προϊόντων της επεξεργασίας τους, σαν βασικής μεθόδου διαχείρισης.
Μας ανησυχούν, εξίσου, οι καθυστερήσεις και οι παλινδρομήσεις στην υλοποίηση του νέου εθνικού σχεδίου διαχείρισης αποβλήτων (ΕΣΔΑ), ιδιαίτερα στην κατεύθυνση της συγκρότησης του δημόσιου φορέα διαχείρισης, της ριζικής αναδιάρθρωσης του συστήματος ανακύκλωσης, της προώθησης των αναγκαίων νομοθετικών πρωτοβουλιών που θα βοηθήσουν τους δήμους στην εφαρμογή των τοπικών σχεδίων διαχείρισης και της ανασυγκρότησης των φορέων διαχείρισης (όπως φαίνεται και στο, υπό διαβούλευση, σχέδιο νόμου).
Σε ότι αφορά στις συμβάσεις ΣΔΙΤ έχουμε πλήρη συνείδηση ότι δεν είναι, απλά, ένα μέσο χρηματοδότησης δημόσιων υποδομών, αλλά ένα εργαλείο εκτεταμένης ιδιωτικοποίησης και επιβολής ενός ακριβού, συγκεντρωτικού και αντιπεριβαλλοντικού μοντέλου διαχείρισης των αποβλήτων, αφού.
· Αφορούν, αποκλειστικά, τη διαχείριση σύμμεικτων αποβλήτων (σταθμούς μεταφόρτωσης σύμμεικτων, εργοστάσια επεξεργασίας σύμμεικτων και χώρους ταφής των υπολειμμάτων της επεξεργασίας σύμμεικτων).
· Αποκλείουν την περίπτωση να επιτευχθούν οι στόχοι του ΕΣΔΑ, αφού συνδέονται με τον όρο της ύπαρξης τεράστιων εγγυημένων ποσοτήτων σύμμεικτων για περίοδο από 25-28 έτη.
· Αποτρέπουν κάθε προσπάθεια των δήμων, τώρα και στο μέλλον, να αναπτύξουν αποκεντρωμένες υποδομές ήπιας διαχείρισης
· Έχουν ένα πολύ υψηλό κατασκευαστικό κόστος, που θα χρηματοδοτηθεί, κατά το μεγαλύτερο μέρος, από τα δημόσια ταμεία και τις τράπεζες και θα εξανεμίσει κάθε διαθέσιμο πόρο για τη χρηματοδότηση έργων διαχείρισης στερεών αποβλήτων, αφήνοντας μετέωρα τα τοπικά σχέδια διαχείρισης των δήμων.
· Έχουν πάρα πολύ υψηλό διαχειριστικό κόστος, που θα μετακυλίεται στα δημοτικά τέλη.
Έχουμε πειστεί ότι δεν υπάρχει άλλη επιλογή, παρά η ταχεία επεξεργασία, χρηματοδότηση και υλοποίηση νέων περιφερειακών σχεδίων και τοπικών σχεδίων διαχείρισης, στη βάση του μόνου εναλλακτικού μοντέλου, που έχει βάσιμες ελπίδες γρήγορης υλοποίησης και παραγωγής αποτελεσμάτων, αυτού της αποκεντρωμένης διαχείρισης, με έμφαση στις πολιτικές πρόληψης, επαναχρησιμοποίησης και προδιαλογής των υλικών.
Με βάση τα παραπάνω, είναι αυτονόητο ότι θα μας βρουν αντίθετους πιθανές απόπειρες αναπαραγωγής του μοντέλου της ιδιωτικοποιημένης διαχείρισης που απορρίπτουμε, σε μικρότερη, έστω, κλίμακα και με την προσχηματική επίκληση της αποκέντρωσης. Ιδιαίτερα, οι υστερόβουλες προτάσεις για αποδοχή τεχνολογιών καύσης, που θέλουν να εκμεταλλευτούν την οριακή κατάσταση στην οποία βρίσκεται η διαχείριση των αποβλήτων.
Θεωρούμε καθοριστικό το ρόλο των πολιτών και των συλλογικών σχημάτων που τους εκφράζουν, στην προσπάθεια να δημιουργηθεί το πιο πλατύ μέτωπο δυνάμεων για να αλλάξει κατεύθυνση η διαχείριση των αποβλήτων στις περιφέρειες της Βόρειας Ελλάδας. Κάτι τέτοιο επιβάλλει μια ευρεία γκάμα δραστηριοτήτων, σε όλες τις περιφερειακές ενότητες, που θα ξεκινούν από την ενημέρωση και θα ολοκληρώνονται με μαζικές κινηματικές παρεμβάσεις. Για το σκοπό αυτό θα εξαντλήσουμε όλες τις δυνάμεις και όλα τα μέσα που διαθέτουμε.
Οι εισηγήσεις της συνάντησης είναι αναρτημένες στους συνδέσμους:
«Η πρόκληση της υλοποίησης του νέου εθνικού σχεδιασμού και της δημόσιας, αποκεντρωμένης διαχείρισης: η στάση της κυβέρνησης και οι αντιστάσεις (πολιτικές, επιχειρηματικές, κοινωνικές)»
Τάσος Κεφαλάς
«Οι περιφερειακοί σχεδιασμοί (ΠΕΣΔΑ) της Κ. Μακεδονίας και της Αν. Μακεδονίας – Θράκης»
Δέσποινα Σπανούδη
«Δημόσιος φορέας διαχείρισης αποβλήτων, αναδιάρθρωση του συστήματος ανακύκλωσης»
Θωμάς Μπιζάς
«Πολιτικές στο πλαίσιο της ΕΕ»
Βαγγελιώ Σωτηροπούλου
Τοποθετήσεις έκαναν οι:
Χρήστος Χατζηπαραδείσης (Σύλλογος προστασίας περιβάλλοντος ευρύτερης περιοχής Λαγκαδά)
Σάκης Λαζαρίδης (Αντιδήμαρχος περιβάλλοντος Δήμου Παύλου Μελά)
Ελεάννα Ιωαννίδου (Δημοτική σύμβουλος Δήμου Θεσσαλονίκης)
Γιώργος Δεμερίδης (Οικολογική Εταιρία Έβρου)
Μιχάλης Σπάσος (Δίκτυο συλλόγων και φορέων κατά της κατασκευής του ΣΜΑ Ευκαρπίας)
Ξενοφών Ζήσης (Οικολογική Κίνηση Θεσσαλονίκης)
Λάζαρος Αγγέλου (ΠΡΩΣΚΑΛΟ – Πρωτοβουλία Συνεργασίας για την Κοινωνική και Αλληλέγγυα Οικονομία)
Αχιλλέας Τσακίρης (Ευκαρπία)
Παναγιώτης Βογιατζής, Ενότητα αριστερών πολιτών Νεάπολης – Συκεών
Άσπα Παπαφιλίππου (Λαϊκό Πανεπιστήμιο Κοινωνικής Αλληλέγγυας Οικονομίας)
Γιώργος Τσιριγώτης (SOS Χαλκιδική)
Σάκης Καβακόπουλος (Πρωτοβουλία πολιτών για την επανάχρηση)
Κώστας Θεοδώρου (Αυτόνομη κίνηση πολιτών Δήμου Ορεστιάδας)
Κώστας Κυνηγός (Περιβαλλοντικός Σύλλογος Ασσήρου «Φίλοι της Γης»)
Σπύρος Κουζινόπουλος (Δημοτικός σύμβουλος Δήμου Θερμαϊκού)
Γιάννης Δεληγιώβας (Επιτροπή αγώνα Μεγάλης Παναγιάς, Χαλκιδική)
Παναγιώτης Κοτρώνης, Σύλλογος προστασίας περιβάλλοντος Σερρών
Γιάννης Καϊμακτσίδης (Δημοτικός σύμβουλος Δήμου Καλαμαριάς)
Συντονισμός της συνάντησης:
Κώστας Νικολάου (Πρωτοβουλία για την Κοινωνική Διαχείριση Απορριμμάτων, Θεσσαλονίκη) και Τάσος Κεφαλάς (ΠΡΩΣΥΝΑΤ – Πρωτοβουλία συνεννόησης για τη διαχείριση απορριμμάτων, Αθήνα).
